Bầu Bị Tiêu Chảy: Nguyên Nhân, Cách Xử Lý An Toàn và Phòng Ngừa Hiệu Quả

Tiêu chảy khi mang thai là một vấn đề phổ biến khiến nhiều bà bầu lo lắng. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Vậy nguyên nhân do đâu, cách xử lý nào an toàn và làm thế nào để phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nguyên Nhân Bầu Bị Tiêu Chảy

Tiêu chảy ở bà bầu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả những nguyên nhân thông thường và những nguyên nhân đặc thù liên quan đến thai kỳ.

Thay đổi nội tiết tố

Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai, đặc biệt là sự gia tăng hormone progesterone, có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, gây táo bón ở một số người. Tuy nhiên, ở những người khác, nó lại có thể gây ra tiêu chảy.

Thay đổi chế độ ăn uống

Khi mang thai, bà bầu thường có sự thay đổi trong chế độ ăn uống, bao gồm việc ăn nhiều hơn, ăn những món lạ hoặc không quen. Điều này có thể gây ra rối loạn tiêu hóa và dẫn đến tiêu chảy.

Ốm nghén

Ốm nghén, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ, có thể gây ra tình trạng nôn mửa và tiêu chảy.

Ngộ độc thực phẩm

Bà bầu dễ bị ngộ độc thực phẩm hơn do hệ miễn dịch suy yếu. Ngộ độc thực phẩm có thể gây ra tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng và sốt.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng cũng có thể gây ra tiêu chảy. Một số loại nhiễm trùng phổ biến bao gồm:

  • Vi khuẩn: E. coli, Salmonella, Campylobacter.
  • Virus: Rotavirus, Norovirus.
  • Ký sinh trùng: Giardia, Cryptosporidium.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh và thuốc nhuận tràng, có thể gây ra tiêu chảy.

Bệnh lý tiềm ẩn

Trong một số trường hợp, tiêu chảy ở bà bầu có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như:

  • Bệnh viêm ruột (IBD)
  • Hội chứng ruột kích thích (IBS)
  • Bệnh Celiac

Dấu Hiệu Nhận Biết Tiêu Chảy Khi Mang Thai

Các dấu hiệu của tiêu chảy ở bà bầu tương tự như các dấu hiệu của tiêu chảy thông thường, bao gồm:

  • Đi ngoài phân lỏng hoặc toàn nước nhiều lần trong ngày.
  • Đau bụng, quặn bụng.
  • Buồn nôn hoặc nôn mửa.
  • Sốt (trong một số trường hợp).
  • Mất nước (khô miệng, khát nước, chóng mặt, đi tiểu ít).

Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Mặc dù tiêu chảy thường tự khỏi trong vòng vài ngày, nhưng bà bầu cần đặc biệt cẩn trọng và đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

  • Tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày.
  • Sốt cao (trên 38°C).
  • Phân có máu hoặc chất nhầy.
  • Đau bụng dữ dội.
  • Dấu hiệu mất nước nghiêm trọng (chóng mặt, choáng váng, đi tiểu rất ít hoặc không đi tiểu).
  • Thai nhi ít cử động hơn bình thường.

Cách Xử Lý Tiêu Chảy An Toàn Cho Bà Bầu

Khi bị tiêu chảy, bà bầu cần chú ý đến việc bù nước và điện giải, điều chỉnh chế độ ăn uống và sử dụng thuốc an toàn (nếu cần thiết) theo chỉ định của bác sĩ.

Bù nước và điện giải

Mất nước là một trong những nguy cơ lớn nhất của tiêu chảy, đặc biệt là đối với bà bầu. Do đó, việc bù nước và điện giải là rất quan trọng.

  • Uống nhiều nước: Uống nước lọc, nước điện giải (Oresol), nước dừa, nước ép trái cây loãng.
  • Ăn súp, cháo loãng: Những món ăn này giúp cung cấp nước và các chất dinh dưỡng dễ tiêu hóa.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

  • Ăn thức ăn dễ tiêu hóa: Chọn những thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như cháo trắng, súp, chuối, bánh mì nướng.
  • Tránh thức ăn gây kích ứng: Hạn chế đồ ăn cay nóng, dầu mỡ, đồ ngọt, caffeine, các sản phẩm từ sữa (nếu bạn bị bất dung nạp lactose).
  • Chia nhỏ các bữa ăn: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn ba bữa lớn.

Sử dụng thuốc (theo chỉ định của bác sĩ)

Không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khi mang thai, kể cả thuốc không kê đơn. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc trị tiêu chảy. Bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc an toàn cho bà bầu, chẳng hạn như:

  • Thuốc bù điện giải: Oresol.
  • Men vi sinh: Giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
  • Thuốc cầm tiêu chảy: Một số loại thuốc cầm tiêu chảy an toàn cho bà bầu (ví dụ: Loperamide) có thể được bác sĩ chỉ định trong trường hợp tiêu chảy nặng.

Phòng Ngừa Tiêu Chảy Khi Mang Thai

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Để phòng ngừa tiêu chảy khi mang thai, bà bầu nên thực hiện những biện pháp sau:

  • Rửa tay thường xuyên: Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
  • Ăn chín uống sôi: Đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ và nước uống được đun sôi.
  • Chọn thực phẩm an toàn: Tránh ăn các loại thực phẩm có nguy cơ gây ngộ độc cao như hải sản sống, thịt tái, trứng lòng đào.
  • Vệ sinh thực phẩm: Rửa sạch rau củ quả trước khi ăn.
  • Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc với những người đang bị tiêu chảy hoặc các bệnh truyền nhiễm khác.
  • Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
  • Tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ ăn uống và bổ sung vitamin: Một chế độ ăn uống cân bằng và việc bổ sung vitamin theo chỉ định của bác sĩ có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Chế độ ăn uống phù hợp khi mang thai

Ngoài những biện pháp phòng ngừa trên, việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng cũng rất quan trọng đối với sức khỏe của bà bầu và thai nhi. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn về chế độ ăn uống phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bạn.

Lời khuyên cho bà bầu

Tiêu chảy khi mang thai có thể gây khó chịu và lo lắng, nhưng thường không nguy hiểm nếu được xử lý đúng cách. Điều quan trọng là phải giữ vệ sinh, ăn uống cẩn thận, bù nước đầy đủ và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Đừng ngần ngại chia sẻ những lo lắng của bạn với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.

TÁC GIẢ & KIỂM DUYỆT Y KHOA

Bài viết bởi: Biên tập viên Lê Thị Minh Ngọc
Chuyên viên Nội dung Y tế – Sức Khỏe Sinh Sản

Kiểm duyệt Y khoa bởi: Bác sĩ CK I Trần Ngọc Minh Châu
Chuyên khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc

Ngày xuất bản: 15/11/2023
Cập nhật lần cuối: 15/11/2023

Tài liệu tham khảo

  • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Diarrhea and Pregnancy.
  • American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Diarrhea.
  • World Health Organization (WHO). Diarrhoeal disease.
Đánh giá post này: